13
juni
2022
De regie in handen met een ondernemerstestament
Voor iedere ondernemer is een goed en compleet testament absoluut een must! In ons werk als adviseurs bij familiebedrijven lopen we er nogal eens tegenaan dat de ondernemer niets heeft geregeld voor het geval dat hij onverwachts overlijdt. Zeker niet vanuit het idee van onsterfelijkheid, maar eerder door de waan van de dag. Met een testament kan in geval van overlijden worden aangewezen naar wie het eigendom van het bedrijf gaat, zodat het bedrijf niet stuurloos wordt en de nabestaanden in hun tijd van verdriet niet worden belast met extra zorg voor het bedrijf.
Daarnaast is ook een breder noodopvolgplan belangrijk voor u als ondernemer in geval van OASE: opvolgen, arbeidsongeschiktheid, gedwongen stoppen met werken of echtscheiding. Lees meer hierover in het artikel Noodopvolgplan: morgen kan het te laat zijn! In dit onderstaande artikel informeren we u over het belang van een ondernemerstestament en wat een dergelijk testament compleet maakt.
De touwtjes in handen
Met een testament regelt u vermogen, eigendom en zeggenschap na overlijden. Het tijdelijk bestuur van uw onderneming in noodsituaties tijdens uw leven en eventueel na overlijden regelt u middels een volmacht of levenstestament. Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn en erven automatisch de nabestaanden voor gelijke delen, ongeacht of zij verstand hebben van bedrijfsvoering. En bij onenigheid tussen de erfgenamen of ongeschiktheid kan de continuïteit van het bedrijf in gevaar komen. Als de ondernemer een echtgenoot en kinderen achterlaat en er is geen testament, dan komen volgens de wettelijke verdeling de onderneming en alle andere bezittingen automatisch onder beheer van de langstlevende echtgenoot. Kinderen kunnen dan hun erfdeel pas ontvangen na overlijden van de echtgenoot. Wettelijke verdeling kan het regelen van de dagelijkse leiding dus erg bemoeilijken als het eigenlijk de bedoeling is dat een van de kinderen opvolgt. En ook het benutten van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) hangt daarmee samen. Dit is een fiscale regeling die het mogelijk maakt dat er bij vererving minimale erfbelasting betaald hoeft te worden.
Door een testament op te stellen kunt u als ondernemer zelf bepalen naar wie het eigendom en de zeggenschap van het bedrijf gaat in geval van overlijden (en wie juist niet). Zo kunt u uw bedrijfsopvolger aanwijzen. Met het opstellen van een testament en het bewust nadenken over wat te doen in geval van overlijden, kan er ook al voorgesorteerd worden op een dergelijke situatie door de betreffende persoon voor te bereiden.
Niet enkel een testament
Maar een ondernemerstestament staat nooit op zichzelf. Er zijn meer instrumenten die ingezet moeten worden om zaken te regelen voor als een ondernemer wat overkomt. Ten eerste is één testament geen testament: want wat als de partner overlijdt? Ook daarvoor moet een testament zijn. En naast een testament kunt u het beste ook een levenstestament op laten stellen, waarin wordt vastgelegd wie uw belangen behartigt als u door omstandigheden niet zelf kunt handelen door bijvoorbeeld ziekte of een ongeval. Maar ook via een STAK en in de Algemene Vergadering voor aandeelhouders kunnen zaken ten aanzien van de continuïteit van de leiding van het bedrijf worden geborgd. Kortom: regel niet alleen een testament maar vooral een soepele opvolging in noodsituaties.
Wat regelt u in een ondernemerstestament?
Wat zijn onderwerpen die kunnen worden vastgelegd in een ondernemerstestament? We noemen er een aantal:
1. Toekennen van aandelen
Ten aanzien van de aandelen kan er veel worden vastgelegd in het testament: Naar wie gaan de aandelen? Is dat tegen betaling of niet? Hoe moet de waarde van de aandelen worden vastgesteld? En, moet die waarde direct in zijn geheel of juist in termijnen worden betaald? En wat gebeurt er richting fiscus? Moet er direct worden afgerekend voor de Inkomstenbelasting of mag de fiscale claim worden doorgeschoven? En wat als de voortzetter de aandelen binnen een bepaalde periode verkoopt, delen de andere kinderen dan mee in de waardestijging? Of wat als de voortzetter overlijdt? Gaan de aandelen dan naar de partner van de ondernemer, naar diens andere kinderen of naar de partner van de opvolger?
Hier goed over nadenken en dit vastleggen, geeft duidelijkheid en maakt de afwikkeling na overlijden gemakkelijker. Hier is niet alleen de continuïteit van de uw onderneming maar ook de harmonie in de familie mee gebaat.
2. Afstemming op de belastingwetgeving: Benutten van fiscale regelingen
We noemden hem hiervoor al even: de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), in het leven geroepen om bedrijfsopvolgingen met minder fiscale belemmeringen te laten verlopen. De BOR maakt het mogelijk dat een erfgenaam minder erfbelasting hoeft te betalen als deze het bedrijf voortzet. Het niet benutten van de BOR zou kunnen betekenen dat de continuïteit van het bedrijf in gevaar komt, omdat het geld voor de verschuldigde belasting uit de onderneming moet worden onttrokken. Door het testament zo op te stellen dat uw wensen als ondernemer voor de voortgang van het bedrijf na uw overlijden, afgestemd zijn op de spelregels in de wet, kan belasting worden bespaard.
Naast deze regeling zijn er ook andere regelingen in de wet te vinden, die meer betrekking hebben op overdracht naar een partner of kinderen. Zoals bijvoorbeeld schenken voor overlijden, wat ook een manier is om belasting te besparen.
3. Afrekening aan de erfgenamen
De wijze waarop er afgerekend wordt met de erfgenamen kan eveneens worden vastgelegd in het testament. Want ook dat kan een lastig punt zijn: moet de bedrijfsopvolger de waarde van de onderneming verrekenen met de erfgenamen (bijvoorbeeld de andere kinderen), en zo ja, voor welk bedrag? Als hij de economische waarde van de onderneming direct moet betalen, dan kan hij (en dus het bedrijf) daardoor in financiële problemen komen. Als hij echter niets hoeft te verrekenen, worden de andere erfgenamen tekortgedaan. Dit blijft een lastige keuze, maar om problemen te voorkomen, is het goed daarover wel iets vast te leggen in het testament.
4. Executeur
Het aanstellen van een executeur, iemand die het testament gaat uitvoeren, vereenvoudigt het afwikkelen van de nalatenschap. U als ondernemer kunt zelf bepalen welke bevoegdheden een executeur krijgt en kunt zelf kiezen wie u daarvoor vraagt. Het kan dan iemand zijn die de ondernemer volledig vertrouwt. Deze persoon kan veel bevoegdheden krijgen, zoals bijvoorbeeld bewindvoering voor de kinderen, zelfstandig schulden betalen, spullen verkopen en legaten afgeven of zelfs tijdelijk de leiding van het bedrijf krijgen. Door de executeur te benoemen als afwikkelingsbewindsvoerder heeft deze de bevoegdheid om de nalatenschap te verdelen. Hierdoor kan een kostbare en langdurige afwikkeling van de nalatenschap worden voorkomen.
Flexibiliteit
Het is verstandig om het testament flexibel in te richten, zodat het testament nog mogelijkheden openhoudt om na overlijden de erfenis zo te verdelen dat het gunstig is voor alle partijen en de continuïteit van het bedrijf gewaarborgd blijft.
Vijf jaarlijkse revisie
Om te kunnen inspelen op veranderende omstandigheden, is het verstandig om elke vijf jaar uw testament opnieuw tegen het licht te houden, te bekijken of de keuzes van destijds nog steeds zo zouden uitpakken als u wilt, en eventueel aan te passen.
Meteen nadenken over de toekomst
Het is dus goed om eens na te denken over uw testament: heeft u er al één en is het voldoende compleet? Het is meteen een aanleiding om na te denken over de toekomst. Aan wie wilt u dat wat u opgebouwd heeft toevertrouwen. Kijk ook naar de betrokkenheid van uw potentiële opvolger op dit moment. Welke rol speelt hij of zij in het bedrijf en moeten er nog stappen gezet worden voor een goede voorbereiding?
Wat kan ProMissie voor u betekenen?
Misschien duizelt het u nu helemaal wat u zou moeten regelen. ProMissie kan met u meedenken vanuit de bredere expertise in familiebedrijven. Daarbij hebben wij oog voor zowel de harmonie in de familie en als het belang van het bedrijf. Wij helpen u en uw naasten om voor uzelf te bepalen wat u graag zou willen. ProMissie is deskundig op de samenloop van OASE-instrumenten en betrekt daar de juiste specialisten bij. Daardoor komt u beslagen ten ijs bij de notaris die specialist is op het gebied van erfrecht en uw (levens)testament passend kan opstellen. Neem daarom vrijblijvend contact met ons op.
De touwtjes in handen
Met een testament regelt u vermogen, eigendom en zeggenschap na overlijden. Het tijdelijk bestuur van uw onderneming in noodsituaties tijdens uw leven en eventueel na overlijden regelt u middels een volmacht of levenstestament. Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn en erven automatisch de nabestaanden voor gelijke delen, ongeacht of zij verstand hebben van bedrijfsvoering. En bij onenigheid tussen de erfgenamen of ongeschiktheid kan de continuïteit van het bedrijf in gevaar komen. Als de ondernemer een echtgenoot en kinderen achterlaat en er is geen testament, dan komen volgens de wettelijke verdeling de onderneming en alle andere bezittingen automatisch onder beheer van de langstlevende echtgenoot. Kinderen kunnen dan hun erfdeel pas ontvangen na overlijden van de echtgenoot. Wettelijke verdeling kan het regelen van de dagelijkse leiding dus erg bemoeilijken als het eigenlijk de bedoeling is dat een van de kinderen opvolgt. En ook het benutten van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) hangt daarmee samen. Dit is een fiscale regeling die het mogelijk maakt dat er bij vererving minimale erfbelasting betaald hoeft te worden.
Door een testament op te stellen kunt u als ondernemer zelf bepalen naar wie het eigendom en de zeggenschap van het bedrijf gaat in geval van overlijden (en wie juist niet). Zo kunt u uw bedrijfsopvolger aanwijzen. Met het opstellen van een testament en het bewust nadenken over wat te doen in geval van overlijden, kan er ook al voorgesorteerd worden op een dergelijke situatie door de betreffende persoon voor te bereiden.
Niet enkel een testament
Maar een ondernemerstestament staat nooit op zichzelf. Er zijn meer instrumenten die ingezet moeten worden om zaken te regelen voor als een ondernemer wat overkomt. Ten eerste is één testament geen testament: want wat als de partner overlijdt? Ook daarvoor moet een testament zijn. En naast een testament kunt u het beste ook een levenstestament op laten stellen, waarin wordt vastgelegd wie uw belangen behartigt als u door omstandigheden niet zelf kunt handelen door bijvoorbeeld ziekte of een ongeval. Maar ook via een STAK en in de Algemene Vergadering voor aandeelhouders kunnen zaken ten aanzien van de continuïteit van de leiding van het bedrijf worden geborgd. Kortom: regel niet alleen een testament maar vooral een soepele opvolging in noodsituaties.
Wat regelt u in een ondernemerstestament?Wat zijn onderwerpen die kunnen worden vastgelegd in een ondernemerstestament? We noemen er een aantal:
1. Toekennen van aandelen
Ten aanzien van de aandelen kan er veel worden vastgelegd in het testament: Naar wie gaan de aandelen? Is dat tegen betaling of niet? Hoe moet de waarde van de aandelen worden vastgesteld? En, moet die waarde direct in zijn geheel of juist in termijnen worden betaald? En wat gebeurt er richting fiscus? Moet er direct worden afgerekend voor de Inkomstenbelasting of mag de fiscale claim worden doorgeschoven? En wat als de voortzetter de aandelen binnen een bepaalde periode verkoopt, delen de andere kinderen dan mee in de waardestijging? Of wat als de voortzetter overlijdt? Gaan de aandelen dan naar de partner van de ondernemer, naar diens andere kinderen of naar de partner van de opvolger?
Hier goed over nadenken en dit vastleggen, geeft duidelijkheid en maakt de afwikkeling na overlijden gemakkelijker. Hier is niet alleen de continuïteit van de uw onderneming maar ook de harmonie in de familie mee gebaat.
2. Afstemming op de belastingwetgeving: Benutten van fiscale regelingen
We noemden hem hiervoor al even: de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), in het leven geroepen om bedrijfsopvolgingen met minder fiscale belemmeringen te laten verlopen. De BOR maakt het mogelijk dat een erfgenaam minder erfbelasting hoeft te betalen als deze het bedrijf voortzet. Het niet benutten van de BOR zou kunnen betekenen dat de continuïteit van het bedrijf in gevaar komt, omdat het geld voor de verschuldigde belasting uit de onderneming moet worden onttrokken. Door het testament zo op te stellen dat uw wensen als ondernemer voor de voortgang van het bedrijf na uw overlijden, afgestemd zijn op de spelregels in de wet, kan belasting worden bespaard.
Naast deze regeling zijn er ook andere regelingen in de wet te vinden, die meer betrekking hebben op overdracht naar een partner of kinderen. Zoals bijvoorbeeld schenken voor overlijden, wat ook een manier is om belasting te besparen.
3. Afrekening aan de erfgenamen
De wijze waarop er afgerekend wordt met de erfgenamen kan eveneens worden vastgelegd in het testament. Want ook dat kan een lastig punt zijn: moet de bedrijfsopvolger de waarde van de onderneming verrekenen met de erfgenamen (bijvoorbeeld de andere kinderen), en zo ja, voor welk bedrag? Als hij de economische waarde van de onderneming direct moet betalen, dan kan hij (en dus het bedrijf) daardoor in financiële problemen komen. Als hij echter niets hoeft te verrekenen, worden de andere erfgenamen tekortgedaan. Dit blijft een lastige keuze, maar om problemen te voorkomen, is het goed daarover wel iets vast te leggen in het testament.
4. Executeur
Het aanstellen van een executeur, iemand die het testament gaat uitvoeren, vereenvoudigt het afwikkelen van de nalatenschap. U als ondernemer kunt zelf bepalen welke bevoegdheden een executeur krijgt en kunt zelf kiezen wie u daarvoor vraagt. Het kan dan iemand zijn die de ondernemer volledig vertrouwt. Deze persoon kan veel bevoegdheden krijgen, zoals bijvoorbeeld bewindvoering voor de kinderen, zelfstandig schulden betalen, spullen verkopen en legaten afgeven of zelfs tijdelijk de leiding van het bedrijf krijgen. Door de executeur te benoemen als afwikkelingsbewindsvoerder heeft deze de bevoegdheid om de nalatenschap te verdelen. Hierdoor kan een kostbare en langdurige afwikkeling van de nalatenschap worden voorkomen.
Flexibiliteit
Het is verstandig om het testament flexibel in te richten, zodat het testament nog mogelijkheden openhoudt om na overlijden de erfenis zo te verdelen dat het gunstig is voor alle partijen en de continuïteit van het bedrijf gewaarborgd blijft.
Vijf jaarlijkse revisie
Om te kunnen inspelen op veranderende omstandigheden, is het verstandig om elke vijf jaar uw testament opnieuw tegen het licht te houden, te bekijken of de keuzes van destijds nog steeds zo zouden uitpakken als u wilt, en eventueel aan te passen.
Meteen nadenken over de toekomst
Het is dus goed om eens na te denken over uw testament: heeft u er al één en is het voldoende compleet? Het is meteen een aanleiding om na te denken over de toekomst. Aan wie wilt u dat wat u opgebouwd heeft toevertrouwen. Kijk ook naar de betrokkenheid van uw potentiële opvolger op dit moment. Welke rol speelt hij of zij in het bedrijf en moeten er nog stappen gezet worden voor een goede voorbereiding?
Wat kan ProMissie voor u betekenen?
Misschien duizelt het u nu helemaal wat u zou moeten regelen. ProMissie kan met u meedenken vanuit de bredere expertise in familiebedrijven. Daarbij hebben wij oog voor zowel de harmonie in de familie en als het belang van het bedrijf. Wij helpen u en uw naasten om voor uzelf te bepalen wat u graag zou willen. ProMissie is deskundig op de samenloop van OASE-instrumenten en betrekt daar de juiste specialisten bij. Daardoor komt u beslagen ten ijs bij de notaris die specialist is op het gebied van erfrecht en uw (levens)testament passend kan opstellen. Neem daarom vrijblijvend contact met ons op.
Direct contact?
Adriaan Westerveld:
06-20625499
Stuur Adriaan een e-mail