Hoe stimuleer je op gezonde en ongedwongen wijze de toekomstige bedrijfsopvolgers van het familiebedrijf?

Mogelijke oorzaken minder opvolgers familiebedrijf:

Zwak/negatief economisch klimaat: Ouders adviseren hun kinderen om voor een beroep te kiezen waar beter geld in te verdienen is. Anderzijds zien we ook dat potentiële overdragers het juist in deze periode lastig vinden om los te laten; een kapitein springt toch immers niet van een zinkend schip? Kiezen voor geluk: In deze tijd wordt veel meer de nadruk gelegd om vrij te kiezen voor een beroep waar ze gelukkig van worden. 

Vroege keuzes door schoolsysteem: Ons schoolsysteem dwingt kinderen al vroeg keuzes te maken. Ouders van familiebedrijven vinden het lastig om het familiebedrijf hier in beeld te houden. Kinderen moeten immers vrije keuzes kunnen maken om gelukkig te worden.

Hard en lang werken: De perceptie van het familiebedrijf is vaak dat er hard en lang gewerkt moet worden tegen een slechte vergoeding. Vanuit de levensinvulling kijkt de nieuwe generatie anders tegen het leven aan. Zo hard onze ouders gewerkt hebben doen we niet meer. We willen tijd een aandacht voor privé, sport en ontspanning en gezin

Hard zakenleven: Het zakenleven is hard; er zijn slechte resultaten, faillissementen, er heerst een claimcultuur en een steeds meer verzakelijkte cultuur.

Voor altijd? Een keuze voor het familiebedrijf voelt als “levenslang”. Je zit aan het bedrijf vastgebakken. De nieuwe generatie is flexibeler en wil graag uitdagingen en geprikkeld worden.

Ondanks deze belemmeringen ben ik er zeker van dat er juist m.b.t. negatieve punten verbeteringen zijn te halen. Want is een familiebedrijf nu qua bedrijfsopvolging echt allemaal kommer en kwel? We zien juist de afgelopen jaren ook een beweging dat veel jongeren een eigen bedrijf willen starten en willen ondernemen. Waarom dan niet in het familiebedrijf? Hoe kom je nu juist wel tot positieve (gezonde) prikkels in het eigen familiebedrijf?

Betrekken in vraagstukken: Betrek kinderen al jong bij bepaalde ondernemingsvraagstukjes en probeer met ze te “filosoferen” hoe zij zaken op zouden lossen. Filosoferen doe je immers om anderen en jezelf beter te leren begrijpen. Regelmatig filosoferen levert waardevolle voordelen op. Het gaat om samenwerken en samenleven in een ontspannen omgeving.

Acceptatie opvolgers bij medewerkers: Betrek de kinderen al vroeg bij de onderneming door hen kleine klusjes, zaterdag- en vakantiewerk aan te bieden. Uiteraard hoort hier een waardering en beloning bij. Zodoende wordt ook geloofwaardigheid en acceptatie opgebouwd bij de medewerkers.

Positiviteit: Wees positief over de familie-onderneming. Met name de afgelopen jaren is er door veel ondernemers negatieve energie afgegeven vanuit de onderneming richting het eigen gezin. Vertel aan de kinderen mooie en boeiende anekdotes over vroeger en het familiebedrijf zodat er een trots over het bedrijf mag ontstaan. Probeer op deze manier ook generaties met elkaar te verbinden.

Open communicatie: probeer te communiceren en te investeren door een goed gesprek. Oprechte belangstelling, echtheid en openheid. Zoek balans: Zoek balans tussen onderneming en gezin. We horen vaak dat kinderen zich in de steek gelaten voelen, omdat het bedrijf boven het gezin gesteld wordt. We vernemen vaak zelfs een veroordeling vanuit de kinderen omtrent deze ongezonde balans in tijdsbesteding en aandacht.

Stimuleren ondernemerschap en ondernemendheid: Stimuleer “ondernemerschap en ondernemendheid”.  Sommige families organiseren bedrijfsbezoeken en educatieve programma’s voor hun volgende generatie. Andere stimuleren hun kinderen om hun eigen “kleine” onderneming te ontwikkelen. Het gaat erom dat kinderen leren hun eigen toekomst te creëren, doelgericht te werken en creatief te denken en te handelen. Uitdaging en prikkel zijn immers elementen van de nieuwe generatie.

Piet Spruijtenburg RAB – ProMissie
Partner – senior adviseur